fbpx

Depresja

ukryta-depresja-jak-ja-wykryc

Ukryta depresja – jak ją wykryć?

, , , ,

Depresja, najczęściej utożsamiana z obniżeniem nastroju, utratą zainteresowań czy wycofaniem się z życia społecznego, może przybierać różne formy, nie zawsze zgodne z klasycznym obrazem. Oprócz typowych objawów, istnieją także inne, nietypowe symptomy, które mogą sprawić trudności w diagnozie tej choroby.

Ukryta depresja to choroba, która przejawia się nieco inaczej niż tradycyjna depresja. Typowe symptomy mogą być niewidoczne lub łagodne, za to osoba doświadczająca ukrytej depresji może odczuwać różne dolegliwości somatyczne. Z powodu nietypowych objawów diagnoza może być utrudniona, choć skutki mogą być równie poważne jak w klasycznej depresji.

Ukryta depresja objawy – jak ją rozpoznać?

Ukryta depresja objawy

Ukryta depresja charakteryzuje się nietypowymi objawami, które mogą sugerować obecność innych dolegliwości. Symptomy te często są mylone z przewlekłym zmęczeniem, reakcją na stres lub cechami osobowości. Depresja „maskuje się” za tymi objawami, a osoba doświadczająca jej oraz jej bliscy często nie zdają sobie sprawy z natury problemu.

Ukryta depresja jest określana zamiennie jako: depresja maskowana, atypowa czy somatyczna i może przyjmować różne postacie kliniczne.

Objawy ukrytej depresji:

1. Maska bólowa: różnorodne dolegliwości fizyczne, takie jak bóle brzucha, głowy, pleców, klatki piersiowej czy neuralgie (nerwobóle).

2. Maska psychopatologiczna: symptomy psychologiczne, jak objawy lękowe, natręctwa czy nerwice.

3. Maska psychosomatyczna: dolegliwości somatyczne wynikające z czynników psychicznych, jak biegunki, zaparcia, nudności czy zaburzenia snu.

4. Maska behawioralna: niekorzystne zachowania, np. nadużywanie substancji psychoaktywnych lub leków, zakupoholizm czy hazard.

Zaburzenia snu są częstym objawem ukrytej depresji, manifestując się poprzez problemy z zasypianiem, częste budzenie się w nocy, bezsenność czy wczesne wybudzanie. Niska jakość snu prowadzi do uczucia zmęczenia w ciągu dnia.

Objawy ukrytej depresji mogą różnić się w zależności od osoby, a osoby doświadczające jej często funkcjonują normalnie w życiu społecznym, co utrudnia rozpoznanie choroby.

Objawy wskazane wyżej mogą występować okresowo.

Właściwe leczenie ukrytej depresji, często wdrażane jest późno, ponieważ objawy mogą wskazywać na zupełnie inny problem lub chorobę, pod kątem której pacjent jest diagnozowany w pierwszej kolejności.

Ukryta depresja – jak można ją wykryć?

Ukryta depresja, czyli depresja maskowana, to trudne do zauważenia i rozpoznania zaburzenie. Dla osób z zewnątrz, funkcjonowanie osoby cierpiącej na depresję maskowaną może zdawać się całkowicie normalne. Objawy mogą być subtelne i łatwe do przeoczenia.

Nietypowe objawy depresji ukrytej sprawiają, że osoba jej doświadczająca w pierwszym momencie zgłasza się do swojego lekarza rodzinnego, ten zaś kieruje ją do odpowiednich specjalistów, w kierunku zgłaszanych dolegliwości bólowych lub innych. Wykonane badania i konsultacje z innymi specjalistami skutkują natomiast tym, że wszelkie choroby somatyczne zostają wykluczone. Często dopiero wtedy osoby cierpiące na utajoną depresję zostają skierowane do poradni zdrowia psychicznego.

Rozpoznanie ukrytej depresji może być trudne. Bliscy jak i również sam chory, mogą obserwować niewielkie zmiany w zachowaniu osoby cierpiącej na depresję maskowaną np. stopniowe wycofywanie się z życia społecznego, zmiany nastrojów, wybuchy emocji.

Po wykluczeniu obecności chorób somatycznych warto skonsultować się ze specjalistą zdrowia psychicznego i podczas konsultacji psychologicznej porozmawiać o możliwych kierunkach leczenia.

Leczenie ukrytej depresji

Leczenie ukrytej depresji jest niezwykle ważne i może pomóc osobie cierpiącej na nią, odzyskać zdrowie i radość z życia. Skuteczne leczenie depresji maskowanej opiera się na psychoterapii, często w połączeniu z farmakoterapią.

Ukryta depresja leczenie – psychoterapia

Skutecznym i rekomendowanym sposobem leczenia ukrytej depresji jest psychoterapia indywidualna. Psychoterapia pozwala osobie dotkniętej depresją odkryć przyczynę złego samopoczucia, przepracować problemy i nauczyć jak radzić sobie ze swoimi myślami i emocjami.

Wsparcie psychoterapeuty jest bardzo ważne, a nieleczona depresja maskowana może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, dlatego nie należy bagatelizować swoich problemów i możliwie wcześnie rozpocząć leczenie. Dzięki wsparciu, wyrozumiałości i empatii, oraz wdrożeniu odpowiedniej strategii psychoterapii, osoba cierpiąca na depresję ukrytą może wprowadzić w swoje życie trwałe zmiany, polepszyć samopoczucie i jakość swojego życia.

Ukryta depresja leczenie – farmakoterapia

Oprócz leczenia opartego na psychoterapii, w wielu przypadkach niezbędne będzie dodatkowo wdrożenie leczenia farmakologicznego. Psychiatra może przepisać osobie cierpiącej na depresję ukrytą leki przeciwdepresyjne. Działanie leków jest dostrzegalne po około 2-4 tygodniach regularnego stosowania.

Ukryta depresja leczenie. Najskuteczniejszą pomocą dla osoby chorej na depresję jest połączenie psychoterapii oraz farmakoterapii (jeżeli jest wskazana).

Ważnym elementem procesu leczenia jest również wsparcie osób bliskich i przyjaciół oraz ich edukacja dotycząca choroby, jaką jest depresja. To pomoże zrozumieć naturę depresji oraz wspierać i skutecznie pomagać w procesie leczenia. Warto mieć świadomość dostępnych metod leczenia, które mogą znacząco poprawić jakość życia osoby cierpiącej na depresję.

Michalina Markowska

Jestem psycholożką i psychoterapeutką. Pracuję w nurcie integracyjnym – konkretne metody dostosowuję do indywidualnych potrzeb klienta, szczególnie bliskie jest mi podejście humanistyczno-egzystencjalne. W swojej pracy bazuję na relacji terapeutycznej i stałej ciekawości drugiej osoby – aktywnie towarzyszę moim klientom w odkrywaniu ich potrzeb i uczuć.

Pracuję z osobami, które, zmagają się z lękiem, atakami paniki, stanami depresyjnymi, depresją okołoporodową, doświadczyły traumy, przemocy, różnego rodzaju nadużyć, są w stanie żałoby (także po rozstaniu) i potrzebują wsparcia w jej przeżyciu, odczuwają brak sensu życia.

Zapraszam też na terapię osoby, które pragną zbudować pozytywny obraz siebie i zwiększyć samoakceptację, poszukują pomocy w radzeniu sobie z trudnościami wynikającymi z kryzysów osobistych i zawodowych, chcą nauczyć się przeżywać i rozumieć własne emocje oraz poznać siebie, pragną zwiększyć pewność siebie oraz świadomie kierować własnym życiem, poszukują pomocy w rozwiązywaniu trudności w relacjach z bliskimi oraz budowaniu zdrowych więzi.

Prowadzę psychoterapię indywidualną osób dorosłych i młodzieży od 15 roku życia.

Więcej o autorze
wewnetrzny-krytyk

Oswajamy wewnętrznego krytyka

, ,

Wewnętrzny krytyk powstaje najczęściej w wyniku oddziaływań, jakim jesteśmy poddawani w dzieciństwie i gdy dorastamy. Jeśli od ważnych dorosłych- rodziców, nauczycieli słyszymy często słowa krytyki, to wbudowuje się w nas taka część naszego Ja – wewnętrzny krytyk. Wiele zależy też od poziomu konstruktywności krytyki słyszanej od innych osób. Jeśli nie będziemy wiedzieli, co zrobić, by naprawić niepożądaną postawę lub źle wykonywane działanie, to w późniejszym czasie nasz wewnętrzny krytyk będzie nas jeszcze bardziej demotywował. Może on kierować w naszą stronę oceny wręcz zniechęcające do podejmowania jakichkolwiek działań, typu Jesteś beznadziejna/beznadziejny, Nie dasz sobie rady, Nie warto próbować, i tak się nie uda. Bardzo często takie komunikaty hamują, przed podejmowaniem prób zmian.

Jak zachowuje się wewnętrzny krytyk?

Krytyk może też przybierać lżejszą formę, takiego coacha, który mówi nam np. No działaj!, Weź się zaraz do pracy! . Intencje krytyka są przeważnie paradoksalnie dobre, chce nas zmotywować do działania albo ochronić przed wstydem czy porażką. Tylko często forma i intensywność jego komunikacji sprawia, że odnosi właściwie odwrotny efekt. Część Ja, która jest pod wpływem krytyka, tzw. doświadczająca, pod naporem jego oceniających komunikatów często załamuje się, czuje się przegrana, nie ma siły działać.

W niektórych przypadkach część Ja będąca pod wpływem krytyka załamuje się do tego stopnia, że osoba doświadcza stanu depresyjnego. Rezygnuje z podejmowania wyzwań czy działań w ogóle. Jeżeli taka sytuacja się przedłuża warto skorzystać z konsultacji psychologicznej i poszukać odpowiedniego wsparcia dla siebie.

Czasami chcąc spełnić wymagania krytyka wpadamy w błędne koło – chcemy wykonać zadania jak najlepiej, wręcz perfekcyjnie (co przeważnie nie jest możliwe), jeśli nie wykonamy zadania na 100% to nie wykonujemy go wcale, wycofujemy się z działania, czujemy, że nie daliśmy rady. I wtedy wchodzi krytyk, który ma tutaj pożywkę  – zaczyna krytykować nas, że ponieśliśmy porażkę, więc czujemy się jeszcze gorzej, wycofujemy się, czujemy się beznadziejni. I tak błędne koło się zamyka.

Jak nauczyć się żyć z wewnętrznym krytykiem?

Pomocna może być sama świadomość, że wewnętrzny krytyk jest częścią nas samych. To pozwoli zrozumieć, dlaczego nasza narracja jest tak negatywna. Wysłuchajmy go i zrozummy. On na swój sposób chce pomóc, chociaż przeważnie stosuje niestety nieadekwatne metody tej pomocy.

Bardzo często w procesie psychoterapii indywidualnej podejmujemy taki symboliczny dialog z krytykiem. Często okazuje się wtedy, że krytyk powstał w dzieciństwie kiedy sami byliśmy krytykowani przez ważne osoby lub były nam stawiane cele niemożliwe do osiągnięcia dla małego dziecka. Wtedy powstaje w nas taka część, która za wszelką cenę chce obronić tą małą dziewczynkę czy chłopca przed dalszą krytyką czy poniżaniem, nawet za cenę tego, że teraz to ta część sama będzie nas krytykować. W myśl zasady, że lepiej dostać od samego siebie, niż dać się zawstydzić czy poniżyć komuś z zewnątrz – rodzicowi, nauczycielce.

Można podczas terapii wejść z taką częścią krytyczną w dialog i zakomunikować, że najlepszym wsparciem będzie wtedy, kiedy pozwoli nam swobodnie działać i popełniać błędy. Taki dialog pozwala nabrać dystansu do opinii wewnętrznego krytyka. Nie musimy brać jego komunikatów do siebie, uważać ich za adekwatne, ani kierować się nimi w codziennych działaniach. Często na koniec takiego procesu pracy, krytyk też odpuszcza, nie znika, ale może np. przekształcić się w część, która ma nas mobilizować do działania w taki sposób, żeby to nam rzeczywiście pomagało.

Generalizacja jest kolejną bronią wewnętrznego krytyka. W jego komunikatach mogą pojawiać się takie słowa, jak zawsze, nigdy, wszystko, czy nic. Zdarza się, że człowiek słyszy: Zawsze robisz wszystko źle, albo Nic ci nie wychodzi. Może to towarzyszyć jednej porażce lub szeregowi niepowodzeń. Pamiętajmy, że generalizacja bywa krzywdząca i nieprawdziwa. Nie udało się zdać jednego, czy dwóch egzaminów na studiach? Ale przecież z innych przedmiotów mam dobre oceny. Wewnętrzny krytyk w tej chwili posuwa się do przesady. Warto sobie uświadomić, że nie jest nieomylny, a jego teorie mogą być wyolbrzymione.

Ważne jest też zaakceptowanie tego, że nie jesteśmy doskonali, idealni. Możemy być dobrzy w naukach humanistycznych, a nieco gorzej sobie radzić z dziedzinami ścisłymi. Niektóre umiejętności też musimy wypracować, czy wyćwiczyć. To pozwoli nam budować poczucie własnej wartości. Nasz wewnętrzny krytyk nie zaskoczy nas wtedy oskarżeniem o brak perfekcjonizmu, ponieważ wiemy, że perfekcyjni nie jesteśmy. Ponadto to nie będzie naszym celem. Wewnętrznego krytyka całkowicie się nie pozbędziemy, ale możemy go oswoić, a krytyk w procesie zmiany, np. podczas psychoterapii, może zacząć odpuszczać swoje niekonstruktywne strategie na rzecz wspierania i motywowania nas.

O autorze: Magdalena Myślińska

Jestem psychologiem i psychoterapeutką. W 2017 roku ukończyłam 4-letnią Szkołę Psychoterapii w Ośrodku INTRA akredytowaną przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne. Od 2010 roku pracuję w obszarze pomocy psychologicznej. W pracy psychoterapeutycznej czerpię przede wszystkim z podejścia humanistyczno-doświadczeniowego.   

Zapraszam na terapię osoby, które cierpią z powodu depresji, lęku, samotności, odnajdują w sobie cechy DDA i DDD, chciałyby lepiej zrozumieć siebie i swoje zachowanie, pragną zrozumieć swoje emocje i umieć nad nimi zapanować albo móc je intensywniej poczuć, chcą przyjrzeć się swoim relacjom z innymi.

Prowadzę psychoterapię indywidualną osób dorosłych. Pracuję także z kobietami, które znajdują się w kryzysie okołoporodowym.

Więcej o autorce
choroby-cywilizacyjne-2023

Przewlekły stres i przemęczenie psychiczne a choroby cywilizacyjne – jak im przeciwdziałać?

, , , , ,

Wiele osób chwali obecne czasy. Mamy dostęp do nowoczesnych technologii, wielu perspektyw zawodowych i edukacyjnych. Jednak gdy chcemy z tego wszystkiego korzystać często jesteśmy zmuszeni do życia na znacznie podwyższonych obrotach. Wydaje nam się, że sobie z tym radzimy, a tak naprawdę często staramy się utrzymać na powierzchni. Zdrowie psychiczne jest równie ważne, co fizyczne. Jak właściwie można zdefiniować pojęcie zdrowia psychicznego? Jako wolność od chorób i zaburzeń psychicznych, prawidłowe funkcjonowanie w życiu codziennym, a także zdolność do radzenia sobie ze stresem i możliwość adaptacji do warunków otoczenia, które mogą być zmienne.

Choroby cywilizacyjne

Do chorób cywilizacyjnych możemy zaliczyć m.in. depresję, zaburzenia lękowe, zaburzenia odżywiania, pracoholizm, alkoholizm czy zaburzenia w relacjach. Przewlekły stres spowodowany dużym obciążeniem nauką, intensywną pracą, czy też problemami w życiu osobistym wpływa na nasze życie psychiczne. Jak zatem wygląda nasza codzienność? Gonimy z domu do pracy, z pracy na zakupy, z zakupów odebrać pociechę z przedszkola lub szkoły, by wrócić do domu, zająć się dzieckiem, ugotować, posprzątać. Studenci często pędzą na uczelnię, z zajęć do pracy, po powrocie muszą przygotować się do przedmiotów, które są w planie na następny dzień, a w międzyczasie również miewają inne obowiązki. Zarówno w jednym, jak i w drugim przypadku trudno jest znaleźć przerwę na odpoczynek, który pomógłby się zregenerować i nabrać sił. Szybkie tempo życia może prowadzić do występowania przewlekłego stresu, psychicznego przemęczenia, wypalenia zawodowego, czy wspomnianej już wcześniej depresji.

Jaki wpływ może mieć na nas przewlekły stres?

Chroniczny stres jest ciężkim obciążeniem emocjonalnym i może wpływać na nasze codzienne funkcjonowanie. Zwiększa ryzyko wystąpienia depresji, czy ataków paniki, a niekiedy prowadzi do odreagowywania poprzez używki. Stanowi także obciążenie fizyczne dla organizmu, który nie potrafi się rozluźnić i funkcjonuje w ciągłym napięciu. Gdy stres trwa krótko, to na chwilę podnosi się ciśnienie, mięśnie się napinają, występuje większa potliwość, trawienie się spowalnia, a oddech jest spłycony. Jest to normalna reakcja organizmu, która z czasem ustępuje. Z kolei długotrwały stres wydłuża tego typu reakcję w czasie. Ciągła aktywacja układu nerwowego pociąga za sobą szereg reakcji w innych układach ciała, co może spowodować wiele dolegliwości natury somatycznej i psychicznej.

Przewlekły stres może również wpływać na działanie naszego mózgu. Dlaczego? Za identyfikację stresora odpowiedzialne jest ciało migdałowate. Gdy jest ono nadmiernie stymulowane, dochodzi do zahamowania działania hipokampu, który odpowiada za pamięć oraz decyzyjność podczas wystąpienia sytuacji stresowej. Zdarza się, że przewlekły stres uszkadza wspomniany hipokamp, a nawet może powodować jego zmniejszenie. Jakie mogą być tego efekty? Problematyczne może się stać podejmowanie standardowych dotąd decyzji, zrozumienie komunikatów czy podtrzymanie dialogu. Ponadto mogą występować problemy z pamięcią i koncentracją.

Przemęczenie psychiczne – skąd się bierze i jak się objawia?

Przemęczenie psychiczne, to stan odczuwany przez nas w wieloraki sposób. Dla jednego będzie to „zmęczenie życiem” i przytłoczenie nadmiarem obowiązków, a dla drugiego utrata energii i ochoty do pracy, czy brak satysfakcji w realizowaniu się w swoim hobby. Krótkie okresy gorszego samopoczucia to coś zupełnie naturalnego. Natomiast gdy taki stan utrzymuje się dłużej, warto się temu aktywnie przyglądać i być może skorzystać z konsultacji psychologicznej, która pomoże ustalić plan przeciwdziałania skutkom naszego napięcia psychicznego. Długotrwałemu złemu stanowi psychicznemu towarzyszą często dolegliwości somatyczne, a zmęczenie fizyczne i psychiczne często idą ze sobą w parze. To może wywołać problemy ze snem, koncentracją, pamięcią czy motywacją do działania.

Jedną z przyczyn przemęczenia psychicznego może być opisany wcześniej długotrwały stres. Kolejną z możliwych przyczyn jest przebodźcowanie, o które w dzisiejszych czasach nie jest trudno. Przytłaczające bodźce dotykają nas, gdy korzystamy z Internetu, ale nie tylko. Zwłaszcza gdy żyjemy w dużych miastach towarzyszy nam ciągły hałas, często niewłaściwe oświetlenie, ruch uliczny, natłok wszechobecnych reklam i innych ludzi. Nasz układ nerwowy bardzo się tymi wszystkimi bodźcami przeładowuje.

Kolejną z przyczyn przemęczenia psychicznego może być przygnębiająca rutyna. Monotonia dnia zazwyczaj pozwala na zmniejszenie zbyt intensywnych bodźców i wprowadzenie porządku wykonywanych czynności, ale w nadmiarze może prowadzić do frustracji i wypalenia zawodowego. Następnym powodem złego stanu psychicznego może być nadmiar obowiązków, któremu nie jesteśmy w stanie podołać. Zdarza się, że do przemęczenia psychicznego prowadzi także nadmierny perfekcjonizm. Skrupulatność jest pozytywną cechą, ale wszystko ma swoje granice. Kiedy je przekroczymy, to perfekcjonizm może sprawić, że rozpoczęcie lub ukończenie określonych zadań stanie się ogromnym wysiłkiem.

Negatywne skutki rozwoju cywilizacji

Specjaliści uważają, że depresja jest jedną z najczęściej diagnozowanych chorób w dzisiejszych czasach. Niestety ze względu na liczbę samobójstw, jaką powoduje, można depresję nazwać chorobą śmiertelną. Rozwój społeczeństw niesie za sobą nie tylko postęp w kierunku lepszego i łatwiejszego życia. To także źródło rozpowszechniania się chorób cywilizacyjnych. Prowadzi do nich wcześniej opisane przemęczenie psychiczne i przewlekły stres. Pamiętajmy, że zdrowie psychiczne powinno być dla nas równie ważne, co fizyczne. Warto szukać pomocy, zanim małe problemy przerodzą się w większe, także w depresję czy stany lękowe, z którymi trudno nam będzie funkcjonować. Jeśli zauważymy u siebie niepokojące objawy, pierwszym krokiem do uzyskania pomocy może być wizyta u specjalisty – konsultacja psychologiczna i być może docelowo zdecydowanie się na psychoterapię.

O autorze: Magdalena Myślińska

Jestem psychologiem i psychoterapeutką. W 2017 roku ukończyłam 4-letnią Szkołę Psychoterapii w Ośrodku INTRA akredytowaną przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne. Od 2010 roku pracuję w obszarze pomocy psychologicznej. W pracy psychoterapeutycznej czerpię przede wszystkim z podejścia humanistyczno-doświadczeniowego.   

Zapraszam na terapię osoby, które cierpią z powodu depresji, lęku, samotności, odnajdują w sobie cechy DDA i DDD, chciałyby lepiej zrozumieć siebie i swoje zachowanie, pragną zrozumieć swoje emocje i umieć nad nimi zapanować albo móc je intensywniej poczuć, chcą przyjrzeć się swoim relacjom z innymi.

Prowadzę psychoterapię indywidualną osób dorosłych. Pracuję także z kobietami, które znajdują się w kryzysie okołoporodowym.

Więcej o autorce
stres-po-urlopie

Po urlopie nie musi być szaro

, , , , ,

Kończy się sezon urlopowy, co oznacza powrót do codziennej rutyny. Wielu ludzi wraca do swoich obowiązków domowych, pracownicy ponownie znajdują się w swoim miejscu pracy, uczniowie idą do szkoły i mierzą się z wiedzą przekazywaną im przez nauczycieli, a wkrótce również studenci powrócą do codziennej rutyny pełnej wyzwań edukacyjnych i nie tylko. Wakacje pozwalają na regenerację, odpoczynek, a także chronią człowieka przed przeciążeniem, które może doprowadzić do wypalenia. Często się zdarza, że podczas urlopu towarzyszy nam nasilenie pozytywnych emocji, a w momencie powrotu do codziennej rutyny ich spadek.

Z urlopu w rutynę codzienności

Człowiek w swoim życiu mierzy się z wieloma sytuacjami, które wymagają od niego adaptacji. Można tu wymienić zmiany w życiu osobistym, czy zawodowym. Co dzieje się, gdy wracamy z urlopu? Po odpoczynku zachodzi proces powtórnej adaptacji do codziennego funkcjonowania. Do tego, co dobre szybko się przyzwyczajamy, a wakacje to jednak czas ograniczony. Warto dać sobie przynajmniej kilka dni na zorganizowanie wszystkiego po powrocie. Jak? Można wrócić na przykład z wyjazdu kilka dni przed końcem przerwy urlopowej. Będzie wtedy możliwość zajęcia się bieżącymi sprawami takimi, jak pranie, zakupy, przygotowanie się do pracy, szkoły, czy uczelni. To będzie również czas na zadbanie o regenerację po podróży. Wszystko to sprawi, że powrót do codzienności będzie dla organizmu mniej obciążający.

Na rodzicach ciąży również odpowiedzialność przygotowania swoich pociech do szkoły. Wiąże się to ze zrobieniem potrzebnych zakupów w postaci zeszytów i podręczników, a także zaplanowaniem najbliższych miesięcy, by pracę pogodzić na przykład z pomaganiem dziecku w lekcjach, czy opieką nad nim poza godzinami, które spędza w szkole. Perspektywa natłoku obowiązków po czasie wypoczynku z pewnością może przygnieść. Jednak kluczem do sukcesu jest dobra organizacja. Gdy wszystko zaplanujemy, zabierzemy się za to wystarczająco wcześnie, to z pewnością będziemy mogli spać spokojnie.

W tym czasie przejściowym między podróżą, a powrotem do pracy ważne jest także zadbanie o nawyki. Kluczowe zdają się być te dotyczące spania. Jeżeli podczas przerwy urlopowej pora, o której wstawaliśmy znacząco się zmieniła, to warto przez kilka dni przywracać ją do codziennego rytmu dnia. Wystarczy kłaść się i wstawać o godzinach zbliżonych do tych w tygodniu pracy i codziennych obowiązków. Warto też dbać o kondycję fizyczną. Przemawia za tym fakt, że ćwiczenia poprawiają funkcjonowanie obszaru mózgu odpowiedzialnego za pamięć. Ponadto w trakcie tego rodzaju aktywności podnosi się poziom dopaminy, serotoniny i noradrenaliny, które odpowiadają za nasz dobry nastrój. Wygospodarujmy także odrobinę czasu na coś, co lubimy, na przykład czytanie ciekawej książki, obejrzenie filmu, czy spacer.

Pierwszy dzień w pracy nie musi być wyzwaniem

Podczas urlopu zapewne mieliśmy wiele planów związanych z naszą ścieżką zawodową. A teraz przed nami ten pierwszy dzień i przychodzi stres. Jak więc go przetrwać? Po pierwsze na ten dzień nie planujmy dużej ilości spotkań i nie ustalajmy deadline’ów. Może się zdarzyć, że nas to przytłoczy i powstaną zaległości w postaci codziennych obowiązków. Planowanie i rozeznanie się w sytuacji firmy będą natomiast dobrymi rozwiązaniami. Trzeba dowiedzieć się, co się działo pod naszą nieobecność, a także wyszczególnić sobie w grafiku najważniejsze obowiązki, w tym także odpowiedzieć na maile, ale tutaj zaczynajmy od tak zwanych spraw niecierpiących zwłoki. A przede wszystkim zadbajmy o pozytywne nastawienie. Nie skupiajmy się na tym, że nasz urlop się skończył i teraz musimy wrócić do tej szarej, smutnej rzeczywistości. Spójrzmy wstecz z wdzięcznością. Pomyślmy o nowych wyzwaniach, jakie są przed nami. Rzeczywistość codzienna nie musi być szara, może mieć wszystkie możliwe barwy tęczy, a wiele zależy od naszego nastawienia.

Co zrobić jeśli urlop jednak nie pomaga w regeneracji sił?

Natomiast jeśli pomimo urlopu i zadbania o siebie po jego zakończeniu nadal nie czujemy się wypoczęci, a codzienne obowiązki przygniatają, być może warto skonsultować się ze specjalistą. Podczas konsultacji psychologicznej możemy przyjrzeć się temu, co takiego w codziennym funkcjonowaniu sprawia, że czujemy się ciągle zmęczeni czy zniechęceni, mimo niedawnego wypoczynku. Czasami do takiego stanu może przyczynić się trwające już długo wypalenie zawodowe, maskowana depresja czy stany lękowe, które wycieńczają nasz organizm. W takiej sytuacji urlop pewnie na chwilę poprawi nasz nastrój, ale po powrocie do codzienności może nam być bardzo trudno. W takiej sytuacji warto sięgnąć po profesjonalną pomoc psychologa czy psychoterapeuty, aby zająć się przyczynami naszych trudności.

O autorze: Anna Tabor

Jestem psychologiem, psychoterapeutką, psychoterapeutką uzależnień. Ukończyłam studia psychologiczne na Uniwersytecie Marii Curie – Skłodowskie w Lublinie oraz 4-letnią akredytowaną Szkołę Psychoterapii Intra.  

Prowadzę psychoterapię indywidualną oraz terapię par. Pracuję w nurcie humanistyczno – doświadczeniowym, w którym najważniejsza dla mnie jest bezpieczna, pełna akceptacji relacja z klientem. 

Na psychoterapię zapraszam osoby dorosłe, ale także młodzież od 14 roku życia. Zapraszam również na konsultacje rodziców, którzy zmagają się z trudnościami wychowawczymi, podejrzewają, że ich dzieci mają problem z substancjami psychoaktywnymi. 

Więcej o autorce
nieproszony-gosc-depresja

Nieproszony gość: depresja

, ,

Obecnie bardzo często diagnozowaną dolegliwością jest depresja. Od 2001 roku, 23 lutego obchodzimy Światowy Dzień Walki z Depresją. Co jest jego celem? Upowszechnienie wiedzy na temat tej choroby i zachęcenie do leczenia. Jednak mamy jesienno-zimowy okres, a to czas, w którym mówi się o depresji sezonowej. Warto przy tym rozróżniać jedno od drugiego i nie pomijać tego tematu milczeniem. Depresja może być nieproszonym gościem, który na stałe, a nie tylko sezonowo, zadomowi się w naszym życiu, nie zmieniając go z pewnością na lepsze. Jak więc próbować wskazać jej drzwi wyjściowe i wyprosić?

Kto najczęściej zmaga się z depresją i czym się ona objawia?

Badania statystyczne pokazują, że najczęściej z tą dolegliwością zmagają się kobiety, choć wśród mężczyzn ona również występuje dość często. Jednak pamiętajmy, że panom jest nieco trudniej w ogóle przyznać się do takich problemów nawet przed samym sobą. Dopóki taka osoba nie przyzna się przed sobą, że to jej również dotyczy, dopóty ten problem będzie rósł. Nieleczona depresja może znacznie pogorszyć naszą jakość życia, a nawet prowadzić do samobójstw.

Dotyka ona osób w różnym wieku. Jeśli mówimy o osobach dorosłych, to spotkamy się przede wszystkim z utratą radości życia, niemożnością przeżywania szczęścia i przyjemności, cieszenia się rzeczami, które wcześniej były źródłem radości. Do objawów zalicza się również utratę zainteresowań, wycofanie się z życia towarzyskiego, zaburzenia snu, negatywne myślenie na swój temat, trudności w podejmowaniu decyzji oraz aktywności.

Z kolei u dzieci i młodzieży spadkom nastrojów mogą towarzyszyć symptomy często przypisywane wiekowi rozwojowemu, nastoletniemu buntowi. Na przykład są to takie dolegliwości, jak problemy ze snem, bóle brzucha, czy głowy należące do grupy objawów somatycznych. Innymi są lęk, zachowania agresywne, czy buntownicze, samookaleczanie się, a także problemy z koncentracją i zapamiętywaniem, wpływające na wyniki w nauce.

Objawów depresji jest o wiele więcej. U każdego może objawiać się inaczej i nie wszystkie zawsze występują. Dlatego też, gdy jakieś objawy, czy grupy objawów są nasilone i występują przez ponad dwa tygodnie, warto skontaktować się z psychologiem lub psychiatrą. Szczególnie konieczny jest kontakt ze specjalistą, a nawet hospitalizacja, gdy pojawiają się myśli samobójcze, gdy taka osoba okalecza się lub w inny sposób zagraża sobie samej. Niektórzy ukrywają też to, że bardzo cierpią, maskują swój stan. Chodzą do pracy, wykonują codzienne obowiązki, zadania – może nie być tego po nich widać, że w środku bardzo cierpią. Powzięcie działań, umówienie się na pierwszą konsultację psychologiczną lub psychiatryczną to pierwszy krok do wyproszenia depresji ze swojego życia.

Chwilowy smutek a depresja

Jest ogromna różnica między chwilowym smutkiem, spadkiem nastroju a depresją. Skąd jednak przekonanie, że to podobne zjawiska? Potocznie stan depresyjny kojarzony jest właśnie ze smutkiem. Pamiętajmy jednak, że chwilowy smutek jest tylko krótkotrwałym obniżeniem nastroju. Zdarzają się różne wypadki losowe będące jego przyczyną: rozstanie, trudności zawodowe, czy też szkolne. Jest to reakcja naturalna.

Depresja jest z kolei długotrwałym utrzymywaniem się smutku i dużym cierpieniem z tym związanym. Stan depresyjny może mieć łagodny przebieg, jednak czasem występuje w formie ostrego epizodu. Stan depresyjny nie przechodzi sam z siebie i wymaga leczenia. Wielu specjalistów w takich przypadkach zaleca psychoterapię indywidualną połączoną z terapią farmakologiczną. Badania pokazują, że jest to najbardziej skuteczne połączenie. Dzięki farmakoterapii gospodarka neuronalna powraca do prawidłowego działania, natomiast psychoterapia indywidualna pozwala początkowo na naukę radzenia sobie w momencie, w którym chory się znajduje: uczy, na czym zaburzenie polega, koryguje nieprawidłowe przekonania na swój temat, umożliwia rozładowanie nagromadzonego napięcia emocjonalnego. Z czasem pomaga ułożyć się z przeszłymi doświadczeniami w taki sposób, aby nieustannie nie rzutowały na to, w jaki sposób obecnie osoba chora działa. Terapia pozwala spojrzeć na siebie jak na kogoś, o kogo należy dbać i kim należy się zajmować, a nie jak na kogoś niepotrafiącego radzić sobie w życiu. A także uczy, w jaki sposób o siebie dbać – tak, by móc żyć w zdrowiu.

Zdarza się, że lekarze rodzinni przepisują leki antydepresyjne, chcąc pomóc swojemu pacjentowi. Z uwagi na to, że nie mają oni takich kwalifikacji, jak psychiatrzy, lepiej zgłosić się do specjalisty. Leki muszą być dobrze dopasowane do objawów pacjenta.

Przyczyny depresji można podzielić na biologiczne, psychologiczne i społeczne. Biologicznym powodem pojawienia się depresji może być m.in. stan, w którym neuroprzekaźniki nie działają tak, jak powinny, czyli zaburzony jest na przykład zwrotny wychwyt serotoniny. To właśnie ona odpowiada za proces zasypiania, kontrolę nastroju i samopoczucia.

Czynniki psychologiczne mogące prowadzić do depresji są bardzo liczne. Powodami wystąpienia depresji mogą być trudne wydarzenia życiowe, które przerosły możliwości poradzenia sobie z nimi przez daną osobę; przerwanie ważnej więzi emocjonalnej z drugim człowiekiem czy opuszczenie lub zaniedbanie w okresie, gdy jesteśmy od innych zależni. Depresję mogą powodować nadużycia czy przemoc (fizyczna, psychiczna, ekonomiczna), zarówno te w rodzinie, jak w środowisku szkolnym, zawodowym ale i towarzyskim. Depresja może towarzyszyć również chorobom somatycznym, szczególnie tym terminalnym, powodującym nieustępliwy ból czy uniemożliwiającym prowadzenie życia, które do tej pory prowadziliśmy. Ważne jest także to, czy trudne wydarzenie przeżywamy sami, czy jest obok nas ktoś bliski, kto podejmuje wysiłek wysłuchania i próby zrozumienia stanu, w którym jesteśmy. Oczywiście czynników tych jest znacznie więcej, chciałem raczej przedstawić to, jak szerokie i różnorodne jest ich spektrum, a nie wyczerpać temat.

Do przyczyn społecznych zalicza się brak wsparcia bliskich przy trudnych wydarzeniach życiowych, trudną sytuację materialną czy stygmatyzację, nieuznawanie depresji za „prawdziwą” chorobę, a jedynie wymówkę. Z tym wiąże się również autostygmatyzacja, w której osoba doświadczająca depresji nie traktuje siebie jak chorego, ale jak kogoś gorszego, niezdolnego do radzenia sobie z rzeczywistością. Zasadniczym problemem społecznym utrudniającym mierzenie się z depresją jest brak odpowiedniej edukacji psychologicznej w ogóle. Za jej brakiem idzie nie tylko stygmatyzacja, ale także bezradność osób chcących wspierać bliskich cierpiących z powodu depresji. Ponadto brak wiedzy dotyczącej własnego życia psychicznego utrudnia radzenie sobie z zaburzeniami.

Jak wspierać osobę z depresją?

Okazywanie wsparcia osobie cierpiącej na depresję jest bardzo ważne, zwłaszcza, że często takie osoby mają poczucie bycia nierozumianym przez otoczenie. Słuchanie nagminnie takich zwrotów, jak np.: nie przesadzaj, pieścisz się ze sobą, masz za mało problemów to sobie je wymyślasz, to nie jest depresja tylko lenistwo, wpływa negatywnie na stan pacjenta. Kluczowe jest tutaj właśnie zrozumienie. Przyjęcie do wiadomości, że druga osoba cierpi nawet, jeśli nie znamy przyczyny tego stanu rzeczy.

Niezbyt dobrym krokiem będzie również powtarzanie będzie dobrze. Gdyby ta osoba była w stanie z tego skorzystać, to nie chorowałaby na depresję. Ale możemy zaoferować naszej bliskiej osobie w depresji obecność, wsparcie: jestem z tobą, pamiętaj, że jestem z tobą, jeśli chcesz porozmawiać, nie jesteś z tym sam/sama i tak dalej. Człowiek dobrze się czuje, jeśli podejmuje jakieś działania, ale czasem to, co według nas będzie właściwe dla osoby chorej, może okazać się bezskuteczne. Pytajmy, więc, czego nasz bliski potrzebuje, co możemy dla niego zrobić. Nawet, gdy nie otrzymamy odpowiedzi, to i tak przekażemy komunikat, że jesteśmy otwarci na potrzeby tego człowieka. W przypadku, kiedy osoba cierpiąca na depresję nie poprosiła jeszcze o pomoc specjalisty, można ją do tego delikatnie namawiać. W ten sposób możemy pomóc wyprosić z życia tej osoby niepożądanego gościa, jakim jest depresja.

Pandemia a depresja

Depresję uważa się za najczęstszą chorobę cywilizacyjną XXI wieku, ale sytuacja pandemiczna jeszcze bardziej nasiliła występowanie wielu schorzeń, w tym również depresji. Mogła się do tego przyczynić sytuacja zagrożenia życia i zdrowia, ale również strata bliskiej osoby, która zmarła w wyniku zarażenia koronawirusem. Przyczynami mogło być również życie w zamknięciu, a co za tym idzie izolacja społeczna, pogorszenie sytuacji zawodowej, czy materialnej, zaniechanie codziennych aktywności.

W czasie po pandemii pamiętajmy, aby dbać o siebie i leczyć różnego rodzaju zaniedbane choroby, takie jak np. depresja. Umówienie się na spotkanie z psychoterapeutą czy psychiatrą to pierwszy, bardzo ważny krok, aby sobie pomóc.

O autorze: Tomasz Orzechowski

Jestem psychologiem klinicznym i psychoterapeutą. Ukończyłem studia psychologiczne na Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie.

W pracy psychoterapeutycznej najbliższy jest mi nurt humanistyczno-doświadczeniowy. Zgodnie z jego założeniami, bardzo ważne jest dla mnie w relacji z klientem stworzenie bezpiecznej przestrzeni, atmosfery akceptacji i otwartości.
Prowadzę psychoterapię indywidualną, przyjmuję zarówno dorosłych jak i młodzież powyżej 16 roku życia.  Prowadzę również konsultacje wychowawcze dla rodziców.

Więcej o autorze
Zadzwoń