Depresja Zgłoś się poMOC - Gabinet Liberi Warszawa

Jakie są rodzaje depresji?

Depresja to choroba cywilizacyjna, która może przybierać różne formy, od łagodnych, trudnych do zauważenia stanów, po ciężkie epizody uniemożliwiające normalne funkcjonowanie. Choć wiele osób kojarzy ją tylko z przygnębieniem i smutkiem, w rzeczywistości depresja może wyglądać bardzo różnie. Objawia się na poziomie emocji, ciała, myślenia i zachowania. Zrozumienie, że istnieje kilka typów depresji, pomaga lepiej rozpoznać własne doświadczenia lub dostrzec sygnały u bliskiej osoby.

Depresja jednobiegunowa (kliniczna; epizod łagodny, umiarkowany lub ciężki)

To najczęściej diagnozowany typ depresji. Charakteryzuje się długotrwałym obniżeniem nastroju, utratą zainteresowań i zaburzeniami energii. Osoba czuje się „wypalona”, przytłoczona codziennością, a nawet proste zadania stają się trudne. Objawy utrzymują się co najmniej dwa tygodnie i wpływają na życie zawodowe, rodzinne lub społeczne.

Depresja dwubiegunowa (ChAD – choroba afektywna dwubiegunowa, dawniej depresja maniakalna)

W tym typie depresji obniżone nastroje przeplatają się z epizodami manii lub hipomanii, czyli stanami nadmiernej energii, pobudzenia, euforii lub impulsywnych decyzji. W fazie depresyjnej objawy mogą być nawet silniejsze niż w klasycznej depresji jednobiegunowej. Kluczowe jest odpowiednie leczenie, ponieważ zwykłe leki przeciwdepresyjne mogą nasilić manię.

Depresja psychotyczna (epizod depresji z objawami psychotycznymi)

To jeden z cięższych typów depresji, w którym oprócz obniżonego nastroju pojawiają się zaburzenia postrzegania rzeczywistości najczęściej w postaci urojeń lub omamów. Osoba może być przekonana, że zasługuje na karę, że inni ją oceniają lub mówią o niej źle.

Depresja paranoidalna to podtyp depresji psychotycznej, w którym dominują urojenia prześladowcze i podejrzliwość, chory ma poczucie, że ktoś go obserwuje, śledzi lub działa przeciwko niemu. Mimo że objawy wynikają z depresji, wyglądają bardziej jak zaburzenia lękowe lub paranoja, dlatego łatwo ją pomylić.

Tego typu depresja wymaga intensywniejszego leczenia, najczęściej łączy się leki przeciwdepresyjne z przeciwpsychotycznymi, a czasem konieczna jest hospitalizacja.

Depresja lękowa/nerwicowa/agitowana

To depresja, w której smutek miesza się z silnym napięciem emocjonalnym, niepokojem lub rozdrażnieniem. Osoba nie potrafi „usiedzieć w miejscu”, a jednocześnie czuje wewnętrzny ciężar i przytłoczenie. Często towarzyszą jej objawy somatyczne: kołatanie serca, drżenie rąk, bóle brzucha. Ten typ bywa mylony z zaburzeniami nerwicowymi lub lękowymi.

Depresja atypowa/maskowana

Wbrew nazwie nie oznacza łagodniejszej formy. Objawy mogą być nietypowe np. nadmierna senność, zwiększony apetyt, wrażliwość na odrzucenie czy lepszy nastrój w odpowiedzi na pozytywne wydarzenia. Czasem depresja „maskuje się” jako ból ciała, przewlekłe zmęczenie lub dolegliwości somatyczne bez wyraźnej przyczyny medycznej. Ukryta depresja – jak ją wykryć?

Depresja wysokofunkcjonująca

Osoba z zewnątrz wydaje się radzić sobie dobrze, pracuje, uśmiecha się, żartuje. W rzeczywistości wewnętrznie czuje pustkę, brak sensu i ogromny wysiłek w utrzymaniu pozorów. Taki typ depresji jest szczególnie niebezpieczny, bo rzadko bywa dostrzegany przez otoczenie.

Depresja reaktywna/egzogenna

Pojawia się jako reakcja na konkretne wydarzenie np. stratę pracy, rozstanie, wypadek lub inne silne doświadczenie życiowe. Choć ma wyraźny „zewnętrzny” powód, jej przebieg może być równie ciężki jak w innych formach depresji i również wymaga leczenia.

Depresja sezonowa (SAD – zaburzenia afektywne sezonowe)

Pojawia się najczęściej jesienią i zimą, gdy brakuje światła dziennego. Objawia się spadkiem energii, sennością i obniżonym nastrojem. Typowe jest większe zapotrzebowanie na słodycze i węglowodany. Wiosną lub latem objawy najczęściej ustępują. Jakie są objawy depresji sezonowej?

Depresja nawracająca

Charakteryzuje się nawracającymi epizodami depresji, mogą pojawiać się co kilka miesięcy lub lat. Nawet jeśli osoba czuje się lepiej między epizodami, istnieje ryzyko nawrotu, dlatego ważne jest długoterminowe wsparcie terapeutyczne lub farmakologiczne.

Jakie są objawy depresji?

Objawy depresji mogą wyglądać różnie w zależności od jej rodzaju, inaczej przebiega depresja lękowa, inaczej sezonowa, a jeszcze inaczej depresja wysokofunkcjonująca. Mimo tych różnic istnieje kilka wspólnych sygnałów ostrzegawczych, które pojawiają się u większości osób zmagających się z depresją:

• trwale obniżony nastrój — smutek, przygnębienie lub poczucie „wewnętrznej pustki”;
• utrata radości i zainteresowań — rzeczy, które kiedyś cieszyły, przestają mieć znaczenie;
• zmęczenie i brak energii — nawet proste czynności wymagają dużego wysiłku;
• problemy ze snem — bezsenność lub odwrotnie: nadmierna senność;
• zaburzenia apetytu — spadek lub wzrost masy ciała bez wyraźnej przyczyny;
• trudności z koncentracją i podejmowaniem decyzji;
• poczucie winy, bezwartościowości lub beznadziei.
• myśli rezygnacyjne lub samobójcze – nie muszą występować, aby zdiagnozować depresję. Jeśli występują są poważnym sygnałem, aby jak najszybciej zgłosić się po pomoc.

Jeśli zauważasz u siebie lub bliskiej osoby kilka z tych objawów utrzymujących się przez co najmniej dwa tygodnie, to poważny sygnał, że warto szukać pomocy.

Nie polegaj wyłącznie na testach internetowych lub poradach z forów. Mogą być pomocne jako pierwszy krok, ale nie zastąpią rozmowy ze specjalistą. Najlepszym rozwiązaniem jest wizyta u psychologa, psychoterapeuty lub psychiatry, którzy pomogą ustalić, z jakim rodzajem depresji masz do czynienia i jakie formy leczenia będą najskuteczniejsze.

Depresja to choroba, z której można wyjść,  pod warunkiem, że nie zostaje przemilczana ani leczona samodzielnie.

Jakie są przyczyny depresji?

Co zrobić, kiedy wszystko traci sens?

To pytanie zadaje sobie wiele osób w depresji , bo właśnie tak się czują: jakby życie nagle straciło barwy, znaczenie i kierunek. W takich momentach najważniejsze jest jedno: nie zostawać z tym samemu. Depresja nie jest lenistwem ani „brakiem motywacji”, tylko chorobą, która wymaga leczenia tak samo jak każda inna.

Jak leczona jest depresja?

Najskuteczniejsze leczenie to połączenie psychoterapii i farmakoterapii.

•       Psychoterapia indywidualna (np. terapia humanistyczno-doświadczeniowa) pomaga zrozumieć mechanizmy depresji, zmienić emocjonalno-poznawcze schematy leżące u podstaw  depresji oraz odbudować poczucie sprawczości. To nie tylko „rozmowy o problemach”, ale konkretne narzędzia do radzenia sobie z chorobą.
•         Leki przeciwdepresyjne mogą być potrzebne, gdy objawy są silne lub utrudniają funkcjonowanie. Tego typu leki nie zmieniają osobowości, tylko stabilizują pracę mózgu, by terapia mogła skuteczniej działać.
•         Wsparcie społeczne — rozmowa z bliskimi czy spotkania grupy wsparcia znacząco zwiększają szanse na wyjście z kryzysu.

Czy można wyjść z depresji samemu? 

Czasem organizm sam wraca do równowagi, ale dzieje się to rzadko i często trwa latami. Co gorsza, nieleczona depresja ma tendencję do nawracania i pogłębiania się. Dlatego poleganie wyłącznie na sile woli to jak próba leczenia zapalenia płuc herbatą z miodem, może trochę pomóc, ale nie rozwiązuje problemu. Z depresji można wyjść i najlepiej robić to z pomocą specjalistów.

Czego nie robić mając depresję? 

• Nie izolować się — choć to naturalny odruch, samotność tylko wzmacnia objawy.
• Nie obwiniać się — depresja to choroba, nie wybór.
• Nie słuchać porad typu „weź się w garść” — te słowa wynikają z braku zrozumienia specyfiki choroby, nie złośliwości.
• Nie przerywać leczenia, gdy poczujesz się lepiej — to częsty błąd prowadzący do nawrotów.

Depresja – jak sobie dodatkowo pomagać? 

• Ustalić stały rytm dnia — nawet minimalny plan daje poczucie sprawczości.
• Dbać o sen, odżywianie i delikatny ruch (spacer, rozciąganie) — ciało i psychika są połączone.
• Sprawdzać, co czujesz w ciele — nawet jeśli teraz niewiele czujesz, to zwiększenie kontaktu z ciałem jest ważnym czynnikiem wychodzenia z depresji.
• Znaleźć choć jedną osobę, z którą można być szczerym — przyjaciel, terapeuta, grupa wsparcia. Nie trzeba mówić wszystkim, wystarczy jedna bezpieczna relacja.

Depresja – gdzie szukać pomocy? 

• Psycholog / psychoterapeuta prywatnie lub przez NFZ
• Psychiatra — bez skierowania
• Ośrodki interwencji kryzysowej (działają bezpłatnie w każdym województwie)
• Telefon zaufania, np.
  • 800 70 2222 – Centrum Wsparcia (24h, bezpłatnie)
  • 116 123 – dla osób w kryzysie emocjonalnym
  • 112 – w sytuacji zagrożenia życia

Jeśli masz myśli samobójcze, poinformuj o tym bliską Ci osobę i  niezwłocznie skontaktuj się z psychiatrą lub zgłoś się  do szpitala.

Brak sensu życia a depresja – nie musisz mierzyć się z tym sam

Jeśli w Twoim życiu pojawiło się poczucie pustki, przytłoczenia lub brak sensu życia, to nie znak, że „coś z Tobą nie tak”, to może być depresja, która próbuje powiedzieć, że potrzebujesz wsparcia. Podobnie, jeśli zauważasz u bliskiej osoby wycofanie, smutek, zmęczenie lub obojętność, nie czekaj, aż „samo przejdzie”. Depresja to choroba, której nie trzeba przeżywać w samotności.

Poproszenie o pomoc to nie słabość,  to odwaga. To pierwszy krok ku zmianie. Nawet jeśli teraz wydaje się, że nic już nie ma sensu, w rzeczywistości sens można odkryć na nowo. Z pomocą terapeutyczną życie naprawdę może odzyskać swój blask, ciepło i znaczenie.

Jeśli czujesz, że utknąłeś,  nie musisz wiedzieć, jak wyjść z depresji. Wystarczy umówić się na pierwszą rozmowę. Psychoterapia indywidualna to bezpieczna przestrzeń, w której możesz być sobą, bez ocen, bez masek, bez udawania, że „wszystko w porządku”.

Zrób ten krok dla siebie lub dla kogoś, kogo kochasz. Depresja nie musi być końcem, może być początkiem nowej drogi.